Wist je dat Spanje maar liefst 50 plekken heeft die op de UNESCO Werelderfgoedlijst staan? Hiermee is het, na Italië, het land met de meeste noteringen in Europa en staat het wereldwijd op de derde plek.
Van die 50 Spaanse parels zijn er 44 cultureel, 4 natuurlijk en 2 gemengd erfgoed. We hebben het over indrukwekkende monumenten, historische stadswijken, complete steden, ongerepte natuurgebieden en oeroude bruggen. Ben jij er klaar voor om ze allemaal af te vinken?
De 50 UNESCO Werelderfgoedlocaties in Spanje:
1. Alhambra, Generalife en Albaicín in Granada
Het Alhambra, het meest bezochte monument van Spanje, staat samen met de nabijgelegen Generalife-tuinen al sinds 1984 op de lijst. In 1994 kwam daar de sfeervolle wijk Albaicín bij. Een absolute must-see in Granada.
2. Mezquita en Historisch Centrum van Córdoba
De Mezquita-kathedraal van Córdoba kreeg z’n UNESCO-status in 1984. Tien jaar later werd de erkenning uitgebreid naar het hele historische centrum. Córdoba heeft zelfs nog een derde en vierde notering: de paleisstad Medina Azahara en de Patios de Córdoba (als immaterieel erfgoed). Tip: koop je tickets voor de Mezquita van tevoren online om de rij over te slaan.
3. Kathedraal van Burgos
Dit gotische meesterwerk werd in 1984 toegevoegd aan de lijst. Het is de enige kathedraal in Spanje die deze erkenning op zichzelf heeft gekregen, los van het historische centrum. Een van de absolute hoogtepunten van Burgos.
4. Klooster en site van El Escorial (Madrid)
Dit imposante klooster in de sobere Herreriaanse stijl is sinds 1984 Werelderfgoed. Je vindt het in de regio Madrid, op slechts 50 kilometer van de hoofdstad. Een perfecte dagtrip vanuit Madrid.
5. Werken van Antonio Gaudí in Barcelona
Barcelona barst van de Gaudí-magie. Sinds 1984 zijn diverse werken van de architect erkend als Werelderfgoed. De lijst omvat nu: Park Güell, Palau Güell, Casa Milà, Casa Vicens, de Geboortefaçade en crypte van de Sagrada Família, Casa Batlló en de crypte van Colònia Güell. Dit zijn de plekken die je niet mag missen in Barcelona.
6. Oude stad van Ávila en kerken buiten de stadsmuren
Ávila, een van de 15 Spaanse Werelderfgoedsteden, kreeg deze status in 1985. De erkenning omvat de complete ommuurde binnenstad uit de 11e eeuw en diverse kerken die net buiten de muren liggen.
7. Oude stad van Santiago de Compostela
Net als Ávila werd ook de eindbestemming van de beroemde pelgrimsroute in 1985 Werelderfgoed. Het historische centrum is een sfeervol doolhof van straten die leiden naar de imposante romaanse kathedraal, een van de mooiste van Spanje.
8. Oude stad en Aquaduct van Segovia
Met iconen als het Alcázar, de kathedraal en het Romeinse aquaduct kon Segovia niet achterblijven. De stad werd in 1985 door UNESCO erkend voor z’n unieke historische centrum en het perfect bewaarde aquaduct.
9. Grot van Altamira en Paleolithische rotskunst van Noord-Spanje
Altamira, de ‘Sixtijnse Kapel’ van de prehistorische kunst, staat sinds 1985 op de lijst. In 2008 werd de notering uitgebreid met 17 andere grotten in Noord-Spanje, waar je rotstekeningen van 35.000 tot 11.000 v.Chr. kunt vinden.
10. Monumenten van Oviedo en het Koninkrijk Asturië
In en rond Oviedo vind je unieke pre-romaanse bouwwerken die samen als Werelderfgoed zijn bestempeld. Denk aan de kerken Santa María del Naranco, San Miguel de Lillo en de Cámara Santa in de kathedraal van Oviedo.
11. Mudéjar-architectuur van Aragón
Wat begon met vier monumenten in Teruel (1984), groeide in 2001 uit tot een erkenning voor tien Mudéjar-bouwwerken verspreid over Teruel en Zaragoza. Kenmerkend is de mix van islamitische en gotische stijlen, zoals te zien in de kathedraal van Teruel en het Aljafería-paleis in Zaragoza.
12. Historische stad Toledo
Toledo, de ‘stad van de drie culturen’, werd in 1986 in z’n geheel tot Werelderfgoed verklaard. De sporen van christenen, joden en moslims zie je terug in monumenten als de kathedraal, het klooster van San Juan de los Reyes en de synagoge van Santa María la Blanca.
13. Oude stad van Cáceres
Met een mix van Romeinse, islamitische, gotische en renaissance-invloeden, plus meer dan 30 Moorse torens, is Cáceres een van de meest monumentale steden van Spanje. De stad kreeg de UNESCO-status in 1986.
14. Nationaal park Garajonay (La Gomera)
Dit park op het Canarische eiland La Gomera is een van de meest waardevolle natuurwonderen van Spanje. Het sprookjesachtige laurierbos (laurisilva) is sinds 1986 Werelderfgoed en de perfecte plek voor een wandeling.
15. Kathedraal, Alcázar en Archivo de Indias in Sevilla
Deze drie iconische monumenten in het hart van Sevilla zijn sinds 1987 samen erkend. De gotische kathedraal, het koninklijke paleis Alcázar en het Archief van de Indiën vertegenwoordigen de gouden eeuw van de stad.
16. Oude stad van Salamanca
Salamanca, bekend als de ‘Gouden Stad’ door de kleur van de zandsteen, is een andere Spaanse Werelderfgoedstad. Het historische centrum herbergt een van de oudste universiteiten ter wereld en de beeldschone Plaza Mayor.
17. Klooster van Poblet (Tarragona)
Dit Cisterciënzerklooster in Catalonië is een van de grootste en meest complete ter wereld. Sinds 1991 is het Werelderfgoed en het dient tevens als koninklijk pantheon voor de koningen van de Kroon van Aragón.
18. Pelgrimsroute naar Santiago de Compostela
De Camino Francés, de bekendste pelgrimsroute, kreeg in 1993 de UNESCO-status. In 2015 werden ook de noordelijke routes (Camino Primitivo, Camino Costero, etc.) toegevoegd, inclusief de vele bruggen, kerken en herbergen onderweg.
19. Archeologisch ensemble van Mérida
Gesticht in 25 v.Chr. als Emerita Augusta, was Mérida een van de belangrijkste steden in Romeins Spanje. De overblijfselen, waaronder het theater, amfitheater, aquaduct en de brug over de Guadiana, zijn sinds 1993 Werelderfgoed.
20. Koninklijk klooster van Santa María de Guadalupe (Cáceres)
Een unieke mix van gotische, mudéjar, renaissance, barokke en neoklassieke stijlen maakt dit kloostercomplex een van de belangrijkste van het land. Het kreeg z’n UNESCO-erkenning in 1993.
21. Nationaal Park Doñana
Dit unieke ecosysteem van moerassen, duinen en bossen strekt zich uit over de provincies Huelva, Sevilla en Cádiz. Het is een cruciaal rustgebied voor trekvogels en werd in 1994 uitgeroepen tot natuurlijk Werelderfgoed.
22. Versterkte historische stad Cuenca
Gebouwd op de rand van steile kliffen, is Cuenca een stad waar architectuur en natuur samensmelten. De beroemde ‘hangende huizen’ (Casas Colgadas) en de eerste gotische kathedraal van Castilië zorgden in 1996 voor de UNESCO-erkenning.
23. La Lonja de la Seda de Valencia
De zijdebeurs van Valencia is een meesterwerk van flamboyante gotiek. Gebouwd tussen 1482 en 1533, symboliseert het de commerciële macht van Valencia in de 15e en 16e eeuw. Een must-see in Valencia sinds de erkenning in 1996.
24. Las Médulas (León)
Wat ooit de grootste openluchtgoudmijn van het Romeinse Rijk was, is nu een spectaculair landschap van roodbruine pieken en kastanjebossen. De natuur heeft hier op unieke wijze teruggewonnen wat de mens achterliet.
25. Kloosters van San Millán de Yuso en Suso (La Rioja)
Deze twee kloosters in La Rioja staan bekend als de wieg van de Spaanse taal. Het oudere Suso-klooster (boven) en het jongere Yuso-klooster (beneden) zijn sinds 1997 Werelderfgoed.
26. Palau de la Música Catalana en Hospital de Sant Pau in Barcelona
Twee parels van de Catalaanse art nouveau-architect Lluís Domènech i Montaner. Zowel het concertgebouw als het voormalige ziekenhuis zijn uitbundig versierd en werden in 1997 samen erkend.
27. Pyreneeën – Monte Perdido (Huesca-Frankrijk)
Dit spectaculaire bergmassief op de grens van Spanje en Frankrijk is sinds 1997 Werelderfgoed. Het omvat twee van de diepste canyons van Europa en unieke gletsjerlandschappen.
28. Rotskunst van de Mediterrane boog van het Iberisch schiereiland
Deze notering omvat maar liefst 758 locaties (grotten, schuilplaatsen) verspreid over oostelijk Spanje, met prehistorische schilderingen van jachtscènes, dansen en dieren.
29. Prehistorische rotskunstlocaties van de Côa-vallei en Siega Verde
Deze grensoverschrijdende site (Portugal en Spanje) vormt het belangrijkste complex van paleolithische rotskunst in de openlucht op het Iberisch schiereiland. De Spaanse zone Siega Verde telt 645 gravures.
30. Universiteit en historisch district van Alcalá de Henares
Alcalá de Henares was ’s werelds eerste geplande universiteitsstad, gesticht in de 15e eeuw. Het diende als model voor universiteiten in Europa en Amerika en werd in 1998 Werelderfgoed.
31. Biodiversiteit en cultuur van Ibiza
Ibiza is meer dan alleen feesten. De UNESCO-erkenning (1999) omvat de Fenicische nederzetting Sa Caleta, de necropolis Puig des Molins, de oude binnenstad Dalt Vila en de cruciale Posidonia-zeegrasvelden.
32. San Cristóbal de la Laguna (Tenerife)
Deze stad op Tenerife is een prachtig voorbeeld van een onversterkte koloniale stad. De kleurrijke huizen en het rechte stratenplan dienden als model voor veel steden in Latijns-Amerika.
33. Archeologisch ensemble van Tarraco (Tarragona)
Tarraco was een belangrijke Romeinse stad. De archeologische overblijfselen, waaronder een amfitheater aan zee, een circus en stadsmuren, getuigen van dit verleden en zijn sinds 2000 Werelderfgoed.
34. Romaanse kerken van de Vall de Boí (Lleida)
Verscholen in een vallei in de Catalaanse Pyreneeën ligt een uniek ensemble van negen vroegromaanse kerken. Ze zijn uitzonderlijk goed bewaard gebleven en staan sinds 2000 op de lijst.
35. Romeinse muur van Lugo
De Romeinse muur van Lugo, gebouwd in de late 3e eeuw, is de best bewaarde Romeinse stadsmuur van West-Europa. Je kunt over de hele lengte (ruim 2 km) wandelen. Sinds 2000 is dit UNESCO-erfgoed.
36. Palmbos van Elche
Het Palmeral de Elche is met meer dan 200.000 palmbomen het grootste palmbos van Europa. Het is een uniek overblijfsel van Arabische landbouwtechnieken in Europa.
37. Archeologische site van Atapuerca (Burgos)
De grotten van Atapuerca bevatten fossiele resten van de vroegste mensachtigen in Europa, die bijna een miljoen jaar oud zijn. Een cruciale site voor het begrijpen van de menselijke evolutie, erkend in 2000.
38. Cultuurlandschap van Aranjuez
Het Koninklijk Paleis van Aranjuez met zijn uitgestrekte, formele tuinen langs de rivier de Taag, is een prachtig voorbeeld van de harmonie tussen mens en natuur. Sinds 2001 op de lijst.
39. Renaissance-ensembles van Úbeda en Baeza
Deze twee steden in Andalusië worden beschouwd als de hoofdsteden van de Spaanse renaissance. Hun historische centra, vol paleizen en kerken uit de 16e eeuw, werden in 2003 gezamenlijk Werelderfgoed.
40. Oude en voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en andere regio’s van Europa
Deze grensoverschrijdende site omvat oerbeukenbossen in 12 Europese landen. In Spanje behoren de bossen van Tejera Negra, Montejo, Lizardoia, Aztaparreta en delen van de Picos de Europa hiertoe.
41. Brug van Biskaje
Deze ‘hangende brug’ bij Bilbao, voltooid in 1893, is een icoon van de Industriële Revolutie. Het was ’s werelds eerste transportbrug en zijn innovatieve gebruik van staalkabels diende als model voor vele andere.
42. Nationaal park El Teide
De Teide op Tenerife is niet alleen de hoogste piek van Spanje, maar ook een vulkanisch landschap van buitenaardse schoonheid. Sinds 2007 is het Werelderfgoed vanwege zijn geologische waarde.
43. Toren van Hércules (A Coruña)
Dit is de oudste nog werkende vuurtoren ter wereld, met Romeinse oorsprong. Al bijna 2000 jaar leidt hij schepen langs de ruige kust van Galicië. Een uniek monument, erkend in 2009.
44. Cultuurlandschap van de Serra de Tramuntana (Mallorca)
Dit berglandschap op Mallorca toont een eeuwenoud landbouwsysteem op terrassen, met een ingenieus waterbeheersysteem dat dateert uit de Moorse tijd. Een perfecte combinatie van natuur en cultuur.
45. Kwikzilvererfgoed: Almadén en Idrija
Deze site wordt gedeeld met Slovenië. De mijnen van Almadén in Spanje waren eeuwenlang de grootste producent van kwik ter wereld. De site omvat de mijnen, gebouwen en het kasteel.
46. Dolmens van Antequera (Málaga)
Deze site uit 2016 omvat drie megalithische monumenten uit de Neolithische en Bronstijd (Menga, Viera en El Romeral) en de nabijgelegen natuurlijke monumenten Peña de los Enamorados en El Torcal.
47. Kalifaatstad Medina Azahara (Córdoba)
De archeologische resten van deze schitterende paleisstad, gebouwd in de 10e eeuw door de Omajjaden-dynastie, tonen de grootsheid van het Kalifaat van Córdoba. In 2018 toegevoegd aan de lijst.
48. Cultuurlandschap van Risco Caído en de heilige bergen van Gran Canaria
In het hart van Gran Canaria ligt dit pre-Spaanse landschap met grottencomplexen die door de oorspronkelijke bewoners als tempels en astronomische observatoria werden gebruikt. Erkend in 2019.
49. Het “Landschap van het Licht” in Madrid
Een van de nieuwste toevoegingen (2021) is het ‘Paisaje de la Luz’ in Madrid. Dit omvat de Paseo del Prado en het Retiro Park, een gebied waar cultuur, wetenschap en natuur al eeuwen samenkomen.
50. Talayotische cultuur van Menorca
De prehistorische Talayot-cultuur van Menorca, erkend in 2023, omvat meer dan 1500 archeologische vindplaatsen uit de IJzertijd. De meest iconische bouwwerken zijn de ‘navetas’, collectieve grafmonumenten zoals de beroemde Naveta des Tudons.
Alsof deze 50 locaties nog niet genoeg waren, heeft Spanje ook nog eens 18 vermeldingen op de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed.
En nu, ben je klaar om al dit moois zelf te ontdekken? Onthoud: als iets op de Werelderfgoedlijst staat, dan is dat niet voor niets!
